Αναγνώστες

Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013

Ὁ ὅρος «Ἑλληνικός Διαλογισμός»



Γιὰ τὴν καλύτερη κατανόηση τῆς ἔννοιας «Ἑλληνικὸς Διαλογισμός» κρίνεται ἀπαραίτητη μία σύντομη ἀνάλυση τοῦ ὅρου «Διαλογισμός», προκειμένου νὰ ἀποφευχθεῖ μία ἐνδεχόμενη παρανόηση ἢ παρερμηνεία τοῦ τί ἀκριβῶς σημαίνει Ἑλληνικὸς Διαλογισμός. Ἡ σύντομη ἀνάλυση ποὺ ἀκολοθεῖ εἶναι βασισμένη στὴν ἀντίστοιχη ἀνάλυση ποὺ κάνει ἡ Ἀλτάνη στὸν πρῶτο τόμο τοῦ ἔργου ΑΡΡΗΤΟΙ ΛΟΓΟΙ, Ἑλληνικός Διαλογισμός, σ. 142-186.
Ὁ ὅρος διαλογισμός ἔχει καθιερωθεῖ στὴν Ἑλλάδα ὡς «ὅρος τῆς Ἀνατολικῆς Παραδόσεως» (σ. 143), ὁ ὁποῖος ἔχει ὡς σκοπὸ νὰ ὁδηγήσει τὸν διαλογιζόμενο μέσα ἀπὸ διάφορες ἀσκήσεις πειθαρχίας καὶ αὐτοσυγκέντρωσης στὴν ἔνωσή του μὲ τὸ θεῖον. Ὅμως ὁ Ἀνατολικὸς Διαλογισμὸς σὲ ἐλάχιστα σημεῖα μόνο συμπίπτει μὲ τὸν Ἑλληνικὸ Διαλογισμό, ἐνῶ στὰ περισσότερα διαφέρει ριζικά. Μάλιστα, ἡ Ἀλτάνη τονίζει ὅτι «ἡ λέξις ‘διαλογισμός’ εἶναι ἐλλιπής καί δέν καλύπτει τήν οὐσίαν τοῦ ὅρου, ὡς προς τήν ἀνταπόκρισίν του μέ τήν Γλῶσσαν τήν Ἑλληνικήν καί, κατ’ ἐπέκτασιν, μέ τήν ψυχήν τοῦ Ἕλληνος» (σ. 143).


Ἡ λέξη διαλογισμὸς εἶναι σύνθετη → διά – λόγος – ισμός*.

Ἡ πρόθεση διά-, ποὺ σημαίνει τὸν χωρισμὸ τῶν πραγμάτων, τῶν ἔμβιων ὄντων καὶ τῶν καταστάσεων, ἐντοπίζεται στὴν κλίση τοῦ ὀνόματος τοῦ θεοῦ Δία:

ὁ Ζεύς


τοῦ Διὸς καὶ Ζηνὸς

τῷ Διὶ καὶ Ζηνὶ

τὸν Δία καὶ Ζῆνα

ὦ Ζεῦ

Ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὴν κλίση ἔχουμε:


Ζεῦ – ξις → σύνθεση καὶ σύντηξη


Διά – ζευ – ξις → διάλυση καὶ διάσπαση


Ζηνὸς → Ζῆν = ζωή

Ὁ θεὸς Δίας (Ζεὺς/Νοῦς) εἶναι ὁ «ὕπατος τῶν θεῶν, ὁ μακροκοσμικός νοῦς τοῦ ὁρατοῦ κόσμου καί τοῦ ἀοράτου διακόσμου. Εἶναι ὁ δια – σπῶν διά τοῦ κεραυνοῦ καί ὁ συ – ζευ – γνύων διά τοῦ ζυγοῦ τῆς δικαιοσύνης τό Σύν καί τό Πᾶν, τό Σύμπαν εἰς αἰωνιότητα» (σ. 173).


Διαζευνύω καὶ συζευγνύω εἶναι οἱ δύο βασικὲς ἐνέργειες ποὺ χρησιμοποιοῦνται στὸν Ἑλληνικὸ Διαλογισμό, προκειμένου νὰ βρεῖ ὁ διαλογιζόμενος τὸν λόγο τῆς ὕπαρξής του., προβαίνοντας μὲ τὸν νοῦ του στὴν διαίρεση καὶ συναγωγὴ τῶν μερῶν του. Ὅμως εἶναι ἐμφανὲς ὅτι ἡ λέξη διαλογισμὸς περιέχει μόνο τὴν ἐνέργεια τῆς διαίρεσης, τῆς διάσπασης καὶ τῆς διάλυσης καὶ ὄχι τῆς συναγωγῆς, τῆς σύνδεσης καὶ τῆς σύνθεσης. Συνεπῶς εἶναι ἐλλιπής…


Ἡ Ἀλτάνη προτείνει ὡς καταλληλότερο τὸν ὅρο «Ἐνδοσκόπηση». Συγκεκριμένα, ἀναφέρει: « Ὁ τρόπος τοῦ Ἑλληνικοῦ Διαλογισμοῦ εἶναι ὁ τῆς ἐνδοσκοπήσεως. Εἶναι ἡ προς τά ἔνδον ἐξέτασις τοῦ ἑαυτοῦ, τήν ὁποίαν διεξάγει ἡ ψυχή, συνομιλοῦσα μετά τοῦ ἑαυτοῦ της, ἄνευ φωνῆς καί, πρωτίστως, ἄνευ ἔξωθεν μεσολαβητοῦ» (σ. 179). Ὁ ἐσωτερικὸς διάλογος εἶναι μία σημαντικὴ διαφορὰ τοῦ Ἑλληνικοῦ Διαλογισμοῦ, ἢ πιὸ ὀρθά, τῆς Ἑλληνικῆς Ἐνδοσκοπήσεως, ἀπὸ τὸν Ἀνατολικό Διαλογισμό.


Ὅσον ἀφορᾶ τὴν συγκεκριμένη Σελίδα, ὁ ὅρος «Ἑλληνικὸς Διαλογισμὸς» ἔχει ἐπιλεχθεῖ μόνο γιὰ λειτουργικοὺς λόγους, ἀφοῦ εἶναι πιὸ οἰκεῖος στὸ ἄκουσμα γιὰ τὸν σύγχρονο Ἕλληνα καὶ μή, ἀπ’ ὅτι ὁ πιὸ ὁλοκληρωμένος καὶ ὀρθὸς ὅρος «Ἑλληνικὴ Ἐνδοσκόπηση».

* Ἡ Ἀλτάνη στὶς σελίδες 164-169 κάνει μία διεξοδικὴ ἀνάλυση τῶν τριῶν συνθετικῶν τῆς λέξης διαλογισμός, ἡ ὁποία ἀνάλυση προϋποθέτει τὴν γνώση τῶν κανόνων τοῦ ἀναγραμματισμοῦ τῶν ἑλληνικῶν λέξεων, καθὼς καὶ τὴν σημασία τῶν γραμμάτων τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἀλφαβήτου. Οἱ ἑπόμενες δημοσιεύσεις τῆς σελίδας «Ἑλληνικὸς Διαλογισμός» θὰ ἀφοροῦν ἀκριβῶς αὐτὰ τὰ δύο θέματα: Τοὺς κανόνες ἀναγραμματισμοῦ καὶ τὴ σημασία τῶν γραμμάτων τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἀλφαβήτου.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger... Blog Widget by LinkWithin